İLÇEMİZİN GENEL OLARAK TANITIMI

Mecitözü İlçesinin Tarihi ve Coğrafi Yapısı :

Mecitözü,  tarih boyunca bir çok uygarlıkları üzerinde barındırmış, tarihi çok eskilere dayanan bir ilçemizdir.

Yapılan kazılardan anlaşıldığı kadarıyla İlçemiz toprakları üzerinde yaşam İ.Ö.4000 yıllarında başlamıştır. Bu bilgilere Kuşsaray köyü ( sonradan Çorum Merkeze bağlanmıştır. ) ve Elvançelebi Beldesinde yapılan kazılarda elde edilen kalıntılardan ulaşılmıştır. Bu kazılardan çıkarılan kalkolitik dönem ( İ.Ö.4000 ) ve Tunç çağına (İ.Ö.3000-2000) ait buluntular Çorum ve Ankara’daki Müzelerde  sergilenmektedir.

Mecitözü toprakları üzerinde; Kalatlar, Hititler, Pers İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Danişmendliler, Anadolu Selçuklu Devleti, Beylikler ve Osmanlı İmparatorluğu hüküm sürmüştür.

Ünlü tarihçi Abdi Zade Hüseyin Hüsameddin’in “Amasya tarihi” ( Cilt 1 ) adlı yapıtında Mecitözü’nün adı ve kurulduğu yer şu şekilde açıklanmaktadır; “Merkezi, Avkat Köyü civarında iki tepenin düzce olan sırtlarında yerleşmiş olan Mecitözü Kasabası Avkatlı oğlu Hacı Ali Ağanın adına nisbet “Hacı Köyü” diye anılmaktadır.

Mecitözü Kasabası’nın yeri; Danişmendliler zamanında Anadolu Beldeleri kadısı olan, Abdülmecid–i Herevinin malikanesi olduğundan 1136 tarihiden beri buranın “Mecitözü” diye meşhur olduğu eski vesikalardan anlaşılmıştır.

Mecitözü Kazasında oturmakta olan Türklerin ekseriyeti Bayındır ve Kayı aşiretlerindendir. Ayrıca Tatarlar ve Çerkezlerde bulunmaktadır. Merkezi olan kasaba önce bir köy halinde idi. Avukatlı – zade el Hacı Ali Ağa, 1728 tarihinden itibaren bu köyde oturarak, büyük bir nüfuz ve itibar elde etmiştir. Bu zat burada bir cami-i şerif, bir hamam, bir mektep ve kendine ait büyük bir konak yaptırmıştır. Daha sonra torunu da caminin önüne bir medrese inşa ettirmiştir. Böylece köyü kasaba haline getirmişlerdir.

Mecitözü 1874 yılında kaza haline getirilmiş ve buraya Kaymakam tayin edilmiştir. 1889’da bir iptidai mektebi yapılmış ve bu mektep 1894’te rüştiye mektebine çevrilmiştir. Mecitözü bu tarihlerde tabur merkezi de olmuştur. İlk tabur komutanı olan, Binbaşı Karslı Ahmed Şükrü Bey; bir hamam ve kıraathane açtırmıştır. Kaymakam İskilipli İsmail Kemal Beyde 1894’te yeni bir hükümet konağı ve bir saat kulesi yaptırmıştır.

İlçedeki en önemli tarihsel yapı Elvançelebi Beldesinde bulunan Aşık Paşanın oğlu Elvan Çelebi tarafından 1352 yılında yaptırılan Elvan Çelebi türbesidir
Uzun yıllar Sivas Vilayeti , Amasya Sancağına bağlı olan Mecitözü Kazası 1916 yılında Ankara Vilayetinin Çorum Sancağına bağlanmıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra 1935 nüfus sayımına göre 2 nahiyesi  (Ortaköy ve Cemilbey) ve 215 köyü bulunup, toplam nüfusu 39.145’tir. Daha sonra Ortaköy ve Cemilbey nahiyeleri bazı köylerle birlikte İlçemizden ayrılmıştır. Günümüzde İlçemize bağlı 53 köy ve 1 belde ( Elvançelebi ) vardır. 2000 yılı nüfus sayımına göre ilçemizin toplam nüfusu 26.064’ tir.

İlçe  Merkezi  kuzeyinde  Avkat  Dağları, güneyinde Çıkrık Dağları ve Kırklar Dağı ile çevrili açık bir ova yamacında kurulmuştur. Deniz seviyesinden yüksekliği 750 metredir.  Kuzeyde Amasya İli Merzifon İlçesine 24 km, Doğuda Amasya İline 22 km, Güneydoğuda  Amasya İli Göynücek İlçesine 28 km. Güneyde Ortaköy İlçesine 36 km, Batısında Çorum İl Merkezine 104 km  sınırı mevcut olup, toplam 942 km2 yüzölçümü kapsamaktadır.